Kurdeşen (Ürtiker) Nedir?

Kurdeşenin tıbbi terimi ürtikerdir. Kurdeşen, histamin adlı bir madde tarafından tetiklenen ciltte kaşıntılı şişme bölgeleridir. Kurdeşen birçok farklı şeyden kaynaklanabilir.

KURDEŞEN NASIL GÖRÜNÜR?

Kurdeşen genellikle ciltte pembe veya kırmızı kabarık lekeler (“şişlikler”) olarak ortaya çıkar. Farklı boyutlarda olabilir, çok küçükten oldukça büyüğe kadar değişebilirler. Genellikle kaşıntılıdır. Kurdeşen herhangi bir yerde ortaya çıkabilir. Ciltte tek bir kurdeşenin etrafına bir daire çizerseniz, genellikle 24 saat içinde hareket etmiş, şekil değiştirmiş veya tamamen kaybolmuş olacaktır, ancak yeni kurdeşenler başka yerlerde ortaya çıkmış olabilir. Küçük çocuklarda kurdeşenler büyük daireler veya derilerde halkalar gibi görünebilir. Halkaların ortasında normal cilt olabilir veya bir morarma gibi mor görünebilir. Bazen bu mor yama, kurdeşenin kendisinden daha uzun sürebilir.

Küçük çocuklarda kurdeşenle birlikte ellerin ve ayakların şişmesi de sık görülen bir durumdur. Bu rahatsız edici olabilir ve çocuğun yürümekten kaçınmasına neden olabilir.

Cilt kaşındığında veya ovulduğunda oluşan kurdeşenlere dermatografizm denir ve bu kelime kelime anlamıyla “cilt yazısı” demektir. Bu izler genellikle bir saatten daha kısa sürede kaybolur. Dermatografizm, sağlıklı insanların %5’inden fazlasında normal bir bulgu olup, kurdeşen patlamaları sırasında daha belirgin hale gelebilir.

KURDEŞEN KİMLERDE GÖRÜLÜR?

Her yaşta çocuklar ve yetişkinler kurdeşen alabilir. Kurdeşen çok yaygındır. İnsanların %15-20’si hayatlarının bir döneminde kurdeşen olacaktır.

KURDEŞEN NEDEN OLUR?

Kurdeşen, birçok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkan bir cilt reaksiyonudur. Enfeksiyonlar, küçük çocuklarda kurdeşenin en yaygın nedenidir. Genellikle çocuk, kurdeşen başlamadan önce iyi görünür ve enfeksiyonun diğer belirtileri yoktur veya çok azdır. Kurdeşenin diğer yaygın nedenleri arasında ilaçlar ve yiyecekler bulunur. Yiyeceklere koruyucu ve renkli boyalar gibi katkı maddeleri, egzersiz, stres, güneş ışığı ve buz gibi soğuk şeylerle temas gibi daha az yaygın nedenler de bulunmaktadır. Çoğu durumda, kurdeşen sağlıklı insanlarda meydana gelir, ancak bazen kurdeşenler daha ciddi bir durumun, örneğin otoimmün bir hastalığın bir belirtisi olabilir. Genellikle kurdeşenin özel bir nedeni bulunamaz.

KURDEŞEN NE KADAR SÜRER?

Çocukların %80’inden fazlasında, kurdeşen salgınları 2 hafta içinde sona erecektir. Nadiren kurdeşenler daha uzun süre devam edebilir. Kurdeşen salgınları 6 haftadan daha uzun sürdüğünde “kronik ürtiker” terimi kullanılır.

KURDEŞENLER HAKKINDA ENDİŞELENMELİ MİYİM?

Çocuğunuzun ağzında, dilinde veya boğazında şişme veya karıncalanma, nefes almada zorluk, yutma zorluğu ve/veya kurdeşenle birlikte kusma varsa hemen bir doktora haber verin veya en yakın acil servise gidin. Bunlar acil bir durum olan anafilaksi belirtileridir.

TANI VE TEDAVİ

KURDEŞEN NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Kurdeşen genellikle bir sağlık uzmanının fiziksel muayenesi ile teşhis edilir. Çoğu durumda, bir çocuğun neden kurdeşen olduğunu anlamak için iyi testler yoktur. Kurdeşenler “kronik” hale gelirse, daha fazla test önerilebilir.

KURDEŞEN (ÜRTİKER) TEDAVİSİ:

  • Enfeksiyonlara bağlı kurdeşenler kendi kendine geçer. Kurdeşenin başka bilinen bir nedeni varsa, bu nedenlerden kaçınılmalıdır.
  • Antihistaminler kurdeşenlerin ana tedavisidir. Sağlık uzmanınız gündüzleri uyku yapmaması nedeniyle reçetesiz satılan setirizin (Zyrtec), loratadin (Claritin) veya fexofenadin (Allegra) önerebilir. Geceleri reçetesiz satılan difenhidramin (Benadryl) veya reçeteli hidroksizin önerebilir. Bu ilaçlar, kurdeşenler ortaya çıktığında değil, her gün düzenli bir şekilde alındığında daha iyi çalışır, böylece kurdeşenler baskılanır.
  • Doktorunuz antihistaminlere yanıt vermeyen kurdeşenler için diğer tedavileri reçete edebilir.

© 2018 The Society for Pediatric Dermatology